fbpx

Kodeks etyczny

Niniejszy kodeks etyczny jest spisem zasad i wartości, którymi kierują się wszystkie osoby współpracujące z Otwartą Przestrzenią.

Został on stworzony na podstawie „Kodeksu Etyczno-Zawodowego Psychologa” Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz dokumentów „Guidelines for Psychological Practice With Lesbian, Gay, and Bisexual Clients” i „Guidelines for Psychological Practice With Transgender and Gender Nonconforming People” wydanych przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne.

Na potrzeby niniejszego Kodeksu przyjęto definicje, które mają na celu uproszczenie jego treści:

  • Psycholog_żka – to pojęcie określa wszystkich współpracowników Otwartej Przestrzeni. Są to: psycholożki i psycholodzy, psychoterapeutki i psychoterapeuci, seksuolożki i seksuolodzy, lekarki i lekarze psychiatrzy. Także te i ci, które_zy nie mają wykształcenia psychologicznego. Do przestrzegania Kodeksu Etycznego zobowiązane są też osoby prowadzące warsztaty i szkolenia oraz osoby zarządzające i pracujące na recepcji, przy czym w ich przypadku stosowane są tylko te zapisy, które mają zastosowanie w ich pracy.
  • Klient_ka – każda osoba zgłaszająca się do Otwartej Przestrzeni, w celu uzyskania pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej, psychiatrycznej, uczestnictwa w szkoleniu czy warsztatach.
  • Usługa – każda forma świadczeń oferowanych przez Otwartą Przestrzeń, tj. psychoterapia, terapia krótkoterminowa, terapia grupowa, konsultacja psychologiczna, pomoc w kryzysie, konsultacja psychiatryczna, poradnictwo seksuologiczne, szkolenie, warsztat.

Wprowadzenie

W centrum zainteresowania i oddziaływań osób wykonujących zawód Psychologa (oraz zawody pokrewne) znajduje się człowiek. Ze względu na niesymetryczny charakter relacji między Psychologiem_żką oraz jego_jej Klientem_tką, wynikający z przewagi kompetencji interpersonalnych po stronie Psychologa_żki, konieczne jest kierowanie się przez niego_ą szczególnymi zasadami etycznymi.

Dobro drugiego człowieka jest naczelną wartością dla Psychologa_żki. Niesienie pomocy innym w rozwiązywaniu trudności życiowych, osiąganiu lepszej jakości życia, rozwoju indywidualnych możliwości oraz ulepszaniu kontaktów międzyludzkich jest celem jego_jej działalności.

Psycholog_żka akceptuje prawo każdego człowieka do kierowania się własnym systemem wartości, wolności wyboru, jak również prawo do intymności. Psycholog_żka jest świadomy_a skutków, jakie przynosi lub może przynieść w przyszłości jego_jej oddziaływanie – ostatecznie powinny to być skutki pomyślne dla odbiorcy lub odbiorców tych oddziaływań. Na Psychologu_żce ciąży odpowiedzialność za następstwa tych oddziaływań. Granice ingerencji Psychologa_żki wyznaczone są jego_jej wiedzą i doświadczeniem oraz celami i oczekiwaniami formułowanymi przez Klientów_ki.

Zasady i wartości

  1. Psycholog_żka, świadcząc Usługi, dąży do tego, żeby kontakt z nim_nią był możliwie jak najbardziej pomocny dla Klientów_ek.
  2. Psycholog_żka jest świadomy_a szczególnej odpowiedzialności wynikającej ze specyfiki swojej pracy. Zna granice swoich kompetencji i podejmuje się tylko tych czynności zawodowych, do których posiada kwalifikacje potwierdzone odpowiednim szkoleniem i doświadczeniem praktycznym.
  3. Jeśli Psycholog_żka nie jest w stanie udzielić skutecznej pomocy wskutek braku kwalifikacji potrzebnych w danym wypadku lub powstania wadliwej relacji z Klientem_ką, kieruje go do innego_innej Psychologa_żki lub specjalisty_ki.
  4. Psycholog_żka powinien_nna poinformować Klienta_kę o ewentualnym ryzyku związanym ze stosowanymi metodami terapeutycznymi oraz o istniejących metodach alternatywnych, z uwzględnieniem metod niepsychologicznych.
  5. Stały rozwój zawodowy i osobisty jest obowiązkiem Psychologa_żki, a jego_jej kwalifikacje powinny odzwierciedlać aktualny poziom wiedzy i technik psychologicznych.
  6. Psycholog_żka nie przedstawia niezgodnie z prawdą swojego wykształcenia, kompetencji i doświadczenia zawodowego.
  7. Psycholog_żka zaprzestaje wykonywać czynności zawodowych w sytuacji, gdy okoliczności zewnętrzne lub jego_jej aktualny stan psychiczny czy fizyczny mogą istotnie obniżyć poziom wykonywanych Usług lub wpłynąć na bezstronność osądu psychologicznego. Ponadto Psycholog_żka wykonuje swoją pracę w warunkach, które nie ograniczają jego niezależności zawodowej, w tym w takich, które umożliwiają całkowite stosowanie zasad etyki zawodowej.
  8. Psycholog_żka w kontakcie z Klientem_ką zachowuje neutralność światopoglądową. Nie dokonuje ocen czy wartościowania postaw i zachowań Klienta_ki. Nawet nie akceptując postępowania Klienta_ki, Psycholog_żka powinien_nna starać się pomóc, adekwatnie do sytuacji, w takich sytuacjach szczególnie korzystając ze wsparcia konsultacyjnego pozostałych członków zespołu lub poprzez superwizję pracy. Pomocą może być również  przekierowanie Klienta do innego specjalisty, który będzie w stanie podjąć się pracy z Klientem.
  9. Psycholog_żka nie ignoruje oznak odstępstw od Kodeksu Etycznego ze strony innych Psychologów_żek. Stara się przekonać osobę odstępującą o niewłaściwości jej postępowania. Jeśli taka interwencja jest nieskuteczna, Psycholog_żka zgłasza sprawę do kierownictwa Otwartej Przestrzeni.
  10. Psycholog_żka stale dba o prestiż i poziom wykonywania zawodu. Narzędzia i techniki diagnozy psychologicznej nie mogą być udostępniane osobom nieprzygotowanym do ich kompetentnego stosowania. Psycholog_żka sprzeciwia się podejmowaniu działalności psychologicznej przez osoby, które nie podsiadają do tego odpowiednich kwalifikacji.
  11. Na początku pracy Psycholog_żka uzgadnia z Klientem_ką cel i zakres swoich oddziaływań – jest to tak zwany kontrakt. Ustalenia te mogą mieć charakter ustny lub pisemny. Mają one charakter wstępny i mogą ulec zmianie w toku realizowania Usługi. W przypadku rozbieżności pomiędzy celami Klienta_ki i Psychologa_żki należy dążyć do uzgodnienia jednolitego stanowiska, z zastrzeżeniem, że Psycholog_żka nie powinien_nna podejmować działań, których cele lub stosowane do ich realizacji metody nie byłyby zgodne z etyką zawodową.
  12. Osoby małoletnie w kontaktach z Psychologiem_żką mają prawa nie mniejsze niż Klienci_tki dorośli_słe i powinny być traktowane w sposób szczególny. Psycholog_żka ma moralny obowiązek stać w obronie praw małoletniego_niej oraz respektować jego_jej decyzję w stosunku do zakresu kontaktów z nim_nią.
  13. Psycholog_żka udziela informacji o stosowanych metodach i uzyskanych wynikach, kierując się dobrem Klienta_ki. Psycholog_żka minimalizuje ryzyko błędnej interpretacji informacji podawanych Klientowi_ce. W przypadku wątpliwości upewnia się, czy informacje zostały właściwie zrozumiane.
  14. Psychologa_żkę obowiązuje przestrzeganie tajemnicy zawodowej. Tajemnica ta dotyczy wszystkich informacji pozyskanych od Klienta_ki w związku ze świadczeniem Usługi. Ujawnienie wiadomości objętych tajemnicą zawodową może nastąpić jedynie wtedy, gdy istnieje poważne zagrożenie dla życia lub zdrowia Klienta_ki lub innych osób.
  15. Wnikanie w osobiste i intymne sprawy Klienta_ki dopuszczalne jest jedynie w zakresie, jaki wynika z celów prowadzonej pomocy psychologicznej.
  16. Podczas współpracy lub konsultacji ze specjalistami z innych dziedzin Psycholog_żka udostępnia informacje dotyczące Klienta_ki w jak najmniejszym, koniecznym zakresie. Informuje przy tym o konieczności utrzymania tych danych w tajemnicy.
  17. Psycholog_żka, dbając o profesjonalność świadczonych usług, podlega stałej superwizji u osoby, która posiada odpowiednie kompetencje do jej prowadzenia.
  18. Psycholog_żka w pełni akceptuje trudności i potrzeby każdego_j Klienta_ki, afirmując jego postrzeganie swojej seksualności i płciowości.
  19. Psycholog_żka ma świadomość, że fakt bycia osobą LGBTQIA nie warunkuje faktu, że w każdym przypadku potrzebna będzie szczególna, specjalistyczna pomoc psychologiczna. Potrzeba takiej pomocy może wynikać z doświadczeń indywidualnych osób LGBTQIA, w tym wpływu stresu mniejszościowego.
  20. Psycholog_żka rozumie skutki stygmatyzacji (np. uprzedzeń, dyskryminacji i przemocy) oraz jej przejawów w życiu osób LGBTQIA. Dostrzega różnice pomiędzy różnymi rodzajami stygmatyzacji lesbijek, gejów, osób bi, transpłciowych, queer, interpłciowych czy aseksualnych.
  21. Psycholog_żka wie, że orientacje homo-, biseksualne, trans-, interpłciowość, aseksualność oraz bycie osobą queer nie jest zaburzeniem psychicznym. Nie jest także zatrzymaniem rozwoju czy psychopatologią.
  22. Psycholog_żka rozumie, że pociąg seksualny i psychiczny do osób tej samej płci oraz związane z nim uczucia i zachowania są normalnym wariantem ludzkiej seksualności, a próby zmiany orientacji seksualnej nie są ani skuteczne, ani bezpieczne.
  23. Psycholog_żka ma świadomość możliwości występowania specyficznych trudności osób LGBTQIA, polegających na doświadczaniu negatywnych postaw i wzajemnego wykluczenia przez osoby z tej społeczności.
  24. Psycholog_żka rozróżnia orientację seksualną od tożsamości płciowej jako różne cechy jednostki.
  25. Psycholog_żka szanuje ważność i równorzędność związków osób LGBTQIA.
  26. Psycholog_żka traktuje na równi rodzicielstwo osób LGBTQIA z innymi formami rodzicielstwa spotykanymi w społeczeństwie. Dostrzega stojące przed rodzicami wyzwania.
  27. Psycholog_żka wie, że do rodzin osób LGBTQIA mogą zaliczać się osoby, które nie są z nimi związane prawnie ani biologicznie spokrewnione.
  28. Psycholog_żka rozumie, jak orientacja homo-, bi-, aseksualna, trans-, interpłciowość czy identyfikacja queer może wpływać na rodzinę pochodzenia danej osoby i relacje z tą rodziną.
  29. Psycholog_żka ma świadomość wyzwań związanych z wieloma, często sprzecznymi normami, wartościami i poglądami, z którymi mierzą się osoby LGBTQIA w związku z wyznawaniem określonej religii, przynależnością do różnych grup społecznych, mniejszości kulturowych, rasowych lub etnicznych.
  30. Psycholog_żka rozumie różnice wśród osób LGBTQIA wynikające z wieku i przynależności pokoleniowej.
  31. Psycholog_żka zna szczególne problemy i niebezpieczeństwa, z jakimi stykają się osoby LGBTQIA, ze szczególnym uwzględnieniem osób młodych.
  32. Psycholog_żka ma świadomość szczególnych wyzwań stojących przed osobami LGBTQIA z niepełnosprawnościami.
  33. Psycholog_żka rozumie, że orientacja seksualna czy tożsamość płciowa nie jest powiązana z zakażeniem HIV czy zachorowaniem na AIDS. Ma jednak świadomość stygmatyzacji spowodowanej kojarzeniem wirusa z orientacją seksualną.
  34. Psycholog_żka ma świadomość szczególnych problemów, z którymi stykają się osoby LGBTQIA w miejscach pracy. W tym także wpływu statusu socjoekonomicznego na ich dobrostan psychiczny.
  35. Psycholog_żka rozumie, że płeć jest niebinarnym konstruktem, który pozwala na szeroką gamę tożsamości płciowych, oraz że czyjaś tożsamość płciowa może nie pokrywać się z płcią przypisaną przy urodzeniu. Z pełnym szacunkiem i akceptacją traktuje ekspresję płciową Klienta_ki.
  36. Psycholog_żka dostrzega, jak tożsamość płciowa przecina się z innymi tożsamościami kulturowymi u osób trans- i interpłciowych.
  37. Psycholog_żka rozpoznaje, jak stygmatyzacja, uprzedzenia, dyskryminacja i przemoc wpływają na zdrowie oraz dobrostan osób trans- i interpłciowych.
  38. Psycholog_żka rozpoznaje wpływ instytucjonalnych barier na życie osób trans- i interpłciowych oraz dąży do pomocy w tworzeniu trans-afirmujących środowisk.
  39. Psycholog_żka pracujący_a z młodzieżą trans-, interpłciową i kwestionującą płeć rozumie różne potrzeby rozwojowe dzieci i młodzieży, oraz że nie wszyscy_tkie utrzymają transpłciową/niebinarną tożsamość do okresu dorosłości.
  40. Psycholog_żka rozumie zarówno szczególne trudności, z jakimi stykają się starsze osoby LGBTQIA, jak i specyficzne sposoby radzenia sobie, jakie mogą rozwinąć.
  41. Psycholog_żka dostrzega skutki zmian w tożsamości i ekspresji płciowej na romantyczne i seksualne relacje osób trans- i interpłciowych.
  42. Psycholog_żka ma świadomość, jak różne modele rodziny i rodzicielstwa występują wśród osób trans- i interpłciowych.